Bazı yeni kalkon ve pirazolin türevi bileşiklerin antidiyabetik etkisinin in vitro ve in silico olarak incelenmesi

FATMA ÇOLAK

Bazı yeni kalkon ve pirazolin türevi bileşiklerin antidiyabetik etkisinin in vitro ve in silico olarak incelenmesi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, -, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FATMA ÇOLAK

Danışman: Melike Yıldırım Akatın

Özet:

Bu tez çalışması kapsamında, sentezlenen kalkon (K1, K2 ve K3) ve pirazolin (P1, P2 ve P3) türevi bileşiklerin α-amilaz ve α-glukozidaz enzimleri üzerindeki inhibisyon etkilerini in vitro ve in silico yöntemlerle incelenmesi amaçlandı. Bu sayede, yeni potansiyel antidiyabetik ajanların geliştirilmesine katkıda bulunulması hedeflendi.

α-Amilaz enzimi için elde edilen sonuçlara istatistiksel olarak bakıldığında, P2 molekülünün standart inhibitör olan akarboz ile aynı IC₅₀ değerine sahip olduğu görüldü. Molekülün α-amilazı non-kompetitif yolla inhibe ettiği ve K_i değerinin 5,34 µM olduğu belirlendi. Çalışılan pirazolin moleküllerinin hepsinin istatistiksel olarak birbirleriyle aynı ama akarbozdan daha iyi α-glukozidaz inhibisyonuna sebep olduğu belirlendi. Bunlar içinde en düşük IC₅₀ değerine sahip olan P2 molekülünün α-glukozidazı 1,14 µM’lık K_ideğeriyle non-kompetitif yolla inhibe ettiği tespit edildi.

P2 molekülünün hem α-amilaz hem de α-glukozidaz inhibisyonu için umut verici sonuçlar sunduğu ve antidiyabetik ajan olma potansiyelinin yüksek olduğu belirlendi.