Türkiye'deki Darevskia rudis (Bedriaga, 1886) ve Darevskia bithynica (Méhely, 1909) türlerinin sistematiğinin bazı mikrosatellit ve mitokondriyal DNA bölgelerinin sekansları üzerine bir araştırma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, biyoloji, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Halime Koç

Danışman: Bilal Kutrup

Özet:

Bir dizi taksonomik revizyondan geçen Trabzon Kertenkelesi (Darevskia rudis), Türkiye'nin en yaygın kertenkele türlerinden biridir. Morfolojik ve osteolojik veriler esas alınarak yapılan bir çalışmada Darevskia bithynica, iki alt türü ile birlikte D. b. bithynica ve D. b. tristis, tür seviyesine çıkarılmış olsa da moleküler düzeydeki bazı çalışmalar Darevskia rudis ve Darevskia bithynica popülasyonları arasında yüksek bir fark olmadığını göstermiştir. Bu çalışmada, D. rudis ve D. bithynica'nın taksonomik durumunu değerlendirmek üzere farklı popülasyonlardan temin edilen yeni örneklerle birlikte Türkiye'de bulunan tüm alt türlere ait bireylerden 3 mikrosatellit lokus (Du215, Du281 ve Du323) ve 2 mitokondriyal gen bölgesinin (16S rRNA ve cytb) sekansları çoğaltılmıştır. Elde edilen sonuçlar, mikrosatellit lokuslarında tespit edilen genetik varyasyonların popülasyonlara özgü olmadığını ve bu durumun bazı farklılıklarla birlikte tüm D. rudis ve D. bithynica popülasyonlarını kapsadığını göstermiştir. İlaveten, mitokondriyal gen bölgeleri için yapılan filogenetik analizler (NJ, ML, MP ve BI) D. rudis ve D. bithynica popülasyonlarını birbirinden ayırmamış ve ağaç topolojileri her iki gen için de benzer soy ağaçları üretmiştir. Sonuç olarak bu tez çalışmasında elde edilen veriler, Anadolu'da yayılış gösteren bithynica ve rudis popülasyonlarının birbirinden tür düzeyinde ayrılmadığına ve tür içi farklılaşmaların başlamasıyla birlikte D. rudis türü için politominin devam ettiğine işaret etmektedir.