Petrol fiyatlarının Türkiye'deki sektörler üzerine etkisinin analizi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, ekonometri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Samet Tüzemen

Danışman: Mustafa Köseoğlu

Özet:

Petrol fiyatlarının Türkiye'deki sektörler üzerine etkisini analiz etmeyi amaçlayan bu çalışmada, Brent tipi ham petrolün Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri üzerine uzun dönemli etkisi eşbütünleşme ve sınır testi yaklaşımlarıyla, kısa dönemli etkisi ise nedensellik testi ile incelenmiştir. Bunun yanı sıra, petrolden sektörlere olan asimetrik getiri oynaklık yayılımı da uygun EGARCH modelleri ile değerlendirilmiştir. Çalışmada 03.08.2009 – 30.06.2016 dönemini kapsayan günlük veri seti kullanılmıştır. Yapılan eşbütünleşme ve sınır testlerinin sonuçlarına göre, petrol fiyatları ile hisse senedi fiyatları arasında herhangi bir uzun dönemli ilişki tespit edilememiştir. Bununla beraber, yapılan nedensellik analizine göre ise petrol fiyatları BİST100 genel endeksinin tek yönlü nedeni çıkmıştır. Endekse ait ana ve alt sektörler ele alındığında, petrol fiyatları ile tekstil, kimya, makine, madencilik, ulaştırma, finansal kiralama, gayrimenkul yatırım ortaklığı ve teknoloji sektörleri arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi olduğu gözlemlenmiştir. Elde edilen asimetrik oynaklık yayılımı sonuçlarına göre, ilk olarak petrol getiri serisinden BİST100 endeksine doğru asimetrik oynaklık yayılımı söz konusudur. Bu asimetrik oynaklık yayılımı endekste yer alan ana sektörlerden sınai, hizmetler ve teknoloji ana sektörleri için de geçerli iken, mali ana sektörü için geçerli değildir.