Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYŞE FÜSUN BEKİRÇAVUŞOĞLU
Danışman: Sibel Kul
Özet:
Amaç: Bu çalışmanın amacı, kesin tanı
almış meme tümörlerinin kontrastlı spektral mamografi görüntüleri üzerinden
kontrastlanma miktarı, paterni ve kinetiklerinin analiz edilmesi, bu
parametrelerin tümörlerin benign-malign ayırımına katkısının ve prognostik
belirteçlerle ilişkisinin değerlendirilmesidir.
Gereç ve yöntem: Etik kurul onayı sonrası, Eylül
2015-Aralık 2019 tarihleri arasında şüpheli klinik yada radyolojik bulgusu
nedeniyle tanısal amaçlı kontrastlı spektral mamografi yapılıp sonrasında kesin
tanı almış 64 olgu retrospektif değerlendirildi. Mamografi çekimleri GE
Senographe Essential tam alan dijital mamografi cihazı ile yapıldı. Kontrast
sonrası 2. dakikada çekime patolojik meme kranio-kaudal (CC) garafisi ile
başlandı. Sonra sırayla karşı meme CC ve mediolateral-oblik (MLO) grafisi ve
patolojik meme MLO grafisi alındı. Bu standart çekimin ardından 6. dakika
civarında patolojik meme CC grafisi tekrarlandı. Kontrastlı mamografi
görüntüleri üzerinden meme lezyonlarının kontrastlanma miktarı, paterni ve
kinetiği kalitatif ve/veya semi-kantitatif olarak analiz edildi.
Değerlendirilen radyolojik parametrelerin tümörlerin benign-malign ayırımına
katkısı ve histopatolojik prognostik belirteçlerle ilişkisi değerlendirildi.
İstatistiksel analizde; gruplardaki kategorik değişkenlerin
karşılaştırılmasında Chi-square ve Fisher’s Exact testleri kullanılmıştır.
Sayısal değişkenlerin karşılaştırılmasında Mann-Whitney U testi ve
Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. Yöntemler arası uyum için Spearman
korelasyon analizi kullanılmıştır. İstatistik anlamlılık sınır değeri olarak
p<0,05 kabul edilmiştir.
Bulgular: Çalışma kapsamında 9 benign, 55 malign
olgu değerlendirildi. Ortalama tümör boyutu 28±18 mm idi. Malign tümörlerin
%80’inde orta-yoğun kontrastlanma, benign tümörlerin ise %56’sında zayıf
kontrastlanma vardı (p=0,036). Yine benign tümör ortalama CNR değeri malign
tümörlere kıyasla düşüktü. Kalitatif ve semikantitatif (CNR değeri)
kontrastlanma miktarları arasında iyi derecede doğrusal ilişki saptandı
(R>0,564, P≤0,001). Benign ve malign tümörlerde en sık (≥%75) heterojen
kontrastlanma görüldü. Kontrastlanma paterni tümör karakterizasyonu için ayrıt
edici bulunmadı. Görsel ve CC grafilerden elde edilen sonuçlara göre benign
tümörler sıklıkla (%67-78) tip 1, malign tümörler ise sıklıkla (%69) tip 2 ve 3
boyanma paterni gösterdi (P=0,011). Eğri
tipleri açısından en yüksek korelasyon CC grafilerden elde edilen kinetik eğri
tipleri ile görsel analizle belirlenen kinetik eğri tipleri arasında idi.
Malign tümörlerde ER pozitifliği ile tümörlerin erken ve geç faz kontrastlanma
miktarları arasında doğrusal ilişki saptandı. Yine histolojik tümör greydi ile
geç faz kontrastlanma miktarı arasında doğrusal ilişki vardı. Ki-67
proliferasyon indeksi yüksek olanlarda istatistiksel olarak anlamlı şekilde
daha fazla sıklıkta tip 3 eğri saptandı. Yine Cerb-B2 pozitifliğini de tip 2
patern ile ilişkiliydi
Tartışma: Kontrastlı spektral mamografide;
kontrastlanma miktarı ve kinetiği semikantitatif olarak ölçülüp tümörlerin
benign-malign ayrımında ve malign tümörlerde hormon statülerinin ve moleküler
alt tiplerinin belirlenmesinde yararlı olabilir.