Erzincan ili ev içi radon konsantrasyonunun mevsimsel değişimi ve topraktaki radyoaktivitenin tayini

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Enes Öztürk

Danışman: Belgin Küçükömeroğlu

Özet:

Bu çalışma, Erzincan ili ev içi radon konsantrasyonunun mevsimsel değişimi ve topraktaki radyoaktivite değerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Erzincan ilinde CR-39 SSNTD nükleer iz dedektörleri kullanılarak ev içi radon çalışması yapılmıştır. Radon ölçümleri her mevsim Erzincan ili ve ilçelerinde 84 eve mümkün olduğu kadar homojen bir şekilde dağıtım yapılarak gerçekleştirilmiştir. Erzincan ilinde 4,87 Bq/m3 ile 767,37 Bq/m3 arasında değişen radon konsantrasyonunun yıllık ortalama değeri 91 Bq/m3 tür. Radon konsantrasyonu kış dönemi yüksek, ilkbahar ve yaz dönemi ise düşük çıkmıştır. Radon'un solunumdan dolayı insanların maruz kaldığı yıllık ortalama etkin doz değeri Erzincan için 2,29 mSv/yıl olarak tespit edilmiştir. 226Ra, 232Th, 137Cs ve 40K ortalama aktivite konsantrasyonları sırasıyla 51,90 Bq/kg, 26,24 Bq/kg, 9,10 Bq/kg ve 648,96 Bq/kg olarak bulunmuştur. Doğal radyonüklitlerden dolayı yıllık ortalama dış gama radyasyon doz eşdeğeri 82,28 µSv/yıl olarak hesaplanmıştır. This study was performed to determine seasonal variation of indoor radon concentrations in dwellings and radioactivity soil of the Erzincan.Indoor radon studies were conducted in Erzincan, using SSNTD type nuclear track detector (CR-39). Radon measurements were done for 4 seasons in 84 dwellings in Erzincan, selected as uniformly distributed on the surface area as possible. The radon concentrations varies from 4.87 Bq/m3 to 767.375 Bq/m3 with the annual mean concentration of 91 Bq/m3 for Erzincan. Radon concentrations were recorded high in winter and low in autumn and summer for Erzincan. The resulting estimated annual effective dose-equivalent due to inhalation of radon for inhabitants is 2.29 mSv/y for Erzincan. The average activity concentrations of 226Ra, 232Th, 137Cs and 40K were found to be 51,90 Bq/kg, 26,24 Bq/kg, 9,10 Bq/kg and 648,96 Bq/kg for Erzincan. The mean value of total annual external gamma radiation dose equivalent for natural radionuclides was calculated to be 82,28 µSv/y for Erzincan.